İzmir Tarihi Liman Kentinde Risk Yönetiminin Geliştirilmesi

İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Yönetim Planı amaçlarından biri olan, risk yönetiminin etkinleştirilmesi konusu hem İzmir Tarihi Liman Kenti Eşgüdüm ve Denetleme Kurulu hem de Kemeraltı Valilik İcra Kurulu toplantılarında ele alınmıştır. Alan paydaşlarının hem fikir olduğu üzere, alana özgü risk yönetim çalışması yapılması kararlaştırılmıştır.

Bu doğrultuda, İzmir Kalkınma Ajansı 2023 Yılı Teknik Destek Programı’na “İzmir Tarihi Liman Kentinde Risk Yönetiminin Geliştirilmesi” adlı proje başvurusu yapılmış ve kabul almıştır. Projenin ortakları İzmir Valiliği, İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi, TARKEM ve Kemeraltı Esnaf Derneği olarak belirlenmiştir.

İzmir Kalkınma Ajansı Teknik Destek Programı’na sunulan proje, risk yönetim planlama çalışmasının etkin ve etkili biçimde yapılması için, alanın farklılaşan kentsel karakterleri göz önüne alınarak, pilot çalışma yürütülmesi ve alana özgü çalışma metodolojisinin geliştirilmesine odaklanmaktadır. Risk yönetiminde ilgili paydaşların katılımıyla alan için doğru metodolojiyi uygulama etaplarıyla birlikte ortaya çıkarmak hedeflenmektedir.

İzmir Kalkınma Ajansı 2023 Yılı Teknik Destek Programı başvuru sonuçları 24.11.2023 tarihinde kurumun resmi sitesinden kamuoyuna duyurulmuş ve ‘İzmir Tarihi Liman Kenti Risk Yönetiminin Geliştirilmesi’ adlı proje başarılı olarak görülmüştür.

Çalışmanın kurumlarla ortak biçimde yürütülmesine yönelik katılımlı atölye toplantıları yürütülmektedir. İkarya Danışmanlık firmasının koordinasyonunda, İzmir AFAD, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İzmir I Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, İzmir Kalkınma Ajansı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanlığı, Konak Belediyesi, Kemeraltı Esnaf Derneği, TARKEM ve ilgili akademisyenlerin katkısı ile çalışma yürütülmektedir.

Proje kapsamında İzmir Tarihi Liman Kenti Yönetim Alanı Sınırı içerisinde kalan Geleneksel Osmanlı Dönemi çarşı ve yerleşim dokusuna sahip, Tarihi Kemeraltı Çarşısı, Anafartalar Caddesi, Damlacık Bölgesi ve çevresi ana çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Ayrıca, çalışma alanı üç ölçek üzerinden tanımlanmıştır:

(1) Çalışma alanı: Kuzeyde Fevzipaşa Bulvarı, Doğuda Eşrefpaşa Caddesi, batıda Cumhuriyet Bulvarı ve güneyde 350. Sokak ve Mithatpaşa Caddesi ile sınırlanan 91,66 hektar alan (Şekil 1)

(2) Odakbölge:Kemeraltı Çarşısı odak bölgesi,Anafartalaryayıiçerisindekalan13,1hektar alan (Şekil 2)

(3) Yapı örneklemi: Kemeraltı çarşısı odak bölgesi içerisinde yer alan, ayrıntılı çalışma yürütülecek, çarşıdaki ana yapı tipolojilerini yansıtan yapı ve/veya yapı grupları

Çalışma kapsamında; geçmişte alanda gerçekleşmiş deprem, yangın, sel gibi afetler irdelenecek, mevcut risk önleme ekipmanları tespit edilecek, alana yönelik olası afet senaryoları üretilecek, hasar görebilirlik kriterleri tanımlanacak, hasar görebilirlik analizi yapılacak, risk önleme ve iyileştirme stratejileri, izleme ve revizyon süreçleri tanımlanacak, katılım ve işbirliği modelleri oluşturulacaktır.

Çalışmanın tüm aşamaları, proje ortak kurumları olan İzmir Valiliği, İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi, İzmir Tarihi Kemeraltı Esnafı Derneği, Tarihi Kemeraltı İnşaat Yatırım Ticaret A.Ş. (TARKEM) birimleri ve uzmanlarıyla birlikte yürütülmektedir. Bu kapsamda, İzmir Valiliği’ne bağlı AFAD, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İZSU, belediyelerin iklim değişikliği, afet, risk yönetimi ve planlama ile ilgili birimlerinin uzmanları da çalışma sürecinde doğrudan katkı sağlamaktadır.

Bu doğrultuda, projenin başlangıç toplantısı 8 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilmiş, çalışmanın amacı ve kapsamı, etapları ve içeriği, çalışma programı uzmanlarının katkısıyla değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında alanın mevcut durumu, hasar görebilirlik kriterleri, olası afet senaryoları üzerinden uzman atölye toplantısı 4 Nisan tarihinde gerçekleştirilmiştir. Projenin üçüncü Uzman Atölye Toplantısı 4 Haziran’da, örnek yapı incelemesi saha gezisi ise 5 Haziran’da gerçekleştirilmiştir. Saha çalışması kapsamında Çakaloğlu Hanı, Mirkelamoğlu Hanı ve Büyükdemir Hanıincelenmiştir. Çalışmanın Ağustos ayı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.